Overleven en hoop
door Jonathan Kuttab
Dr. Viktor Frankl schreef in zijn epische werk, “Man’s Search for Meaning,” sprekend vanuit de diepten van de concentratiekampen tijdens de holocaust, dat het enige wat de nazi’s niet konden dicteren, ondanks al hun macht en controle over de levens van de bewoners van de concentratiekampen, was hoe elk individu zou reageren op hun lijden. Dat element lag stevig in hun eigen handen. De commandanten van de concentratiekampen konden doden, martelen, uithongeren, ontmenselijken, ondermijnen en verpletteren, maar ze kunnen niet bepalen hoe elk individu zou reageren op het kwaad en de onderdrukking die hen werd aangedaan.
Veel dappere Joden die overleefden, werden inderdaad kampioenen van wereldklasse in het werken tegen racisme en discriminatie en voor gerechtigheid, mensenrechten, internationaal recht en filantropie over de hele wereld. Ze werden agenten van het licht tegen de krachten van de duisternis. Anderen waren helaas zo vervuld van begrijpelijke bitterheid en woede dat ze hun vertrouwen in de mensheid verloren en hun geweldige energie gebruikten om de overwinning van hun eigen stam te verzekeren, zelfs als dat onmetelijk lijden veroorzaakte bij anderen. Ze voelden hun eigen enorme lijden en het falen van de internationale gemeenschap om dit te voorkomen, gaf hen de vrijheid om het internationale recht of de rechten of gevoelens van anderen te negeren en dat het hen toestemming gaf om te doen wat ze nodig achtten om hun eigen overleving en empowerment te verzekeren. Na wat ze hadden geleden, vonden ze dat niemand het recht had om hen te ondervragen.
Ik denk vaak dat het meest verbazingwekkende aan Palestijnen in hun huidige situatie hun veerkracht en vermogen is om onvoorstelbaar lijden te weerstaan, om niet op te geven terwijl ze hun eigen genocide en de relatieve stilte van de internationale gemeenschap meemaken. Ik sprak net met een Gazaan wiens grootvader, Mahroos Mustapha Bseiso, een vooraanstaande en rijke Palestijn was die veel land bezat in Beersheba. Zijn familie was al hun aanzienlijke bezittingen verloren tijdens de Nakba in 1948. Adel Bseiso nam eerst contact met mij op om hem te helpen bij het voorbereiden van volledige documentatie van de eigendommen die zijn familie was verloren en om een digitale geschiedenis te organiseren die hun eigendommen en hun huidige staat weergeeft. (Die informatie is nu verzameld in een digitale bibliotheek die is gehuisvest aan de Columbia University en die toegankelijk is via https://dlc.library.columbia.edu/bseiso). Hij vertelde me dat hij onlangs, tijdens de huidige genocide, tientallen leden van zijn Bseiso-familie is verloren, die als vluchtelingen in Gaza leven. Toch was hij nog steeds vastbesloten om niet op te geven. Hij geloofde nog steeds in een betere toekomst en wilde zijn levenswerk, huidige bezittingen en elke compensatie die hij in de toekomst zou kunnen krijgen voor de eigendommen van zijn familie wijden aan het verlichten van lijden en het verzekeren van een betere toekomst voor de overlevende Palestijnen. Hij sprak niet over wraak of geweld of vernietiging, maar over hoe we de huidige voortdurende wreedheden kunnen stoppen en een betere toekomst voor Palestijnen kunnen bouwen. Het kan moeilijk zijn om te midden van een aanhoudende genocide, waar elke dag nieuws brengt over verdere slachtpartijen, opzettelijke uithongering, ontzegging van medische diensten en toch steeds meer bombardementen, zelfs maar te denken aan de dag erna, of voor slachtoffers om aan iets anders te denken dan wraak. Een staakt-het-vuren is tenslotte slechts het equivalent van zeggen “haal je knie van mijn nek”. Oproepen tot ongehinderde toegang tot voedsel, water en medische voorzieningen is slechts een onmiddellijk antwoord op “ik kan niet ademen”, terwijl Israël de bevolking wurgt. Naast het beëindigen van deze schandalen, moeten we serieus nadenken over de dag erna. Rechtvaardigheid vereist een doordacht antwoord op Palestijnse en Israëlische eisen en behoeften, en dat blijft een cruciale taak als we ooit een blijvend en effectief einde willen zien aan de voortdurende onrechtvaardigheden. Het is ook noodzakelijk om de trauma’s aan te pakken die momenteel worden toegebracht, evenals de trauma’s uit het verleden die beide gemeenschappen teisteren. Ik hoop van harte dat elke oplossing een genezingsproces mogelijk maakt, rechtvaardige regelingen, inclusief herstelbetalingen, maar ook een andere kijk die niet gebaseerd is op macht, geweld, wraak en bitterheid, maar op rechtvaardigheid, verzoening en uiteindelijk coëxistentie met je huidige vijanden.
Voor degenen die buiten het gebied wonen, is het van groot belang dat we ons gewicht in de schaal leggen bij acties die leiden tot leven, en niet tot dood; die leiden tot genezing, en niet tot verder lijden; die niet alleen een einde maken aan de voortdurende nachtmerrie, maar die ook stoutmoedig verklaren dat geweld niet het antwoord is. Wat nodig is, is een proces dat zwaarden werkelijk in ploegscharen verandert en een betere toekomst schetst voor alle betrokkenen. Dit klinkt misschien idealistisch en utopisch, maar het is een visie die zowel noodzakelijk als mogelijk is. In feite kan men stellen dat het de enige mogelijkheid is die enige kans heeft om te werken.
Geweld heeft aangetoond dat het, hoewel het een vijand enorme schade kan toebrengen, er niet in is geslaagd zijn doelen te bereiken. Het biedt noch veiligheid aan Israëliërs noch bevrijding aan Palestijnen.
Het kan alleen pijn aan de andere kant en de zekerheid van voortdurende haat en vijandschap opleveren. Het kan nog steeds moeilijk zijn voor degenen die direct betrokken zijn bij de voortdurende strijd om dit te overwegen, maar voor degenen die ernaar kijken en die zich zorgen maken om de betrokken partijen, zou dit onze hoogste prioriteit moeten zijn: geen totale overwinning op onze vijanden, niet het bereiken van onze doelen door enorme militaire macht die een “afschrikking” creëert, maar door empathie, zorgzaamheid, win-winoplossingen en een toewijding aan rechtvaardigheid en een einde aan geweld aan alle kanten.
