Het Veer Bethanië, 18 mei 2025
DE NIEUWE LIEFDE
Verwelkoming en verontschuldigingen
Situering van deze viering
In de Paasviering hebben we gehoord over Jezus, het verhaal van de Levende, dat Pasen staat voor bevrijding, nieuw leven en hoop. We hebben de Paaservaring van Jezus’ leerlingen eigentijds horen verwoorden.
Vandaag hebben we het over de nieuwe liefde.
‘Je krijgt altijd de kans om lief te hebben’.
De kerngedachten in al onze vieringen, ook al volgen wij het kerkelijk jaar, komen voortdurend terug. Namelijk de waarden die Jezus vooropstelde en beleefde, ze staan haaks op wat er nu in de wereld gebeurt en wat de wereld van ons verwacht. Het is en blijft moeilijk om tegen de stroom in te gaan en doet soms veel pijn.
Dit ervaarden ook de leerlingen van Jezus.
“Wie mijn volgeling wil zijn, moet zijn kruis dragen.”
“Wie groot wil zijn, moet dienaar worden.”
Pas in het lijdensverhaal, wordt zijn innerlijk koningschap helder.
Jezus wijst ons een nieuwe weg, een nieuwe wereldorde van liefde en solidariteit met de minsten.
Dan volgt een moeilijke opdracht: “Heb elkaar lief zoals Ik jullie heb lief gehad, maar heb ook je vijand lief”.
Durf vertrouwen in de toekomst, durf je inzetten voor wat nog lang niet duidelijk of zelfs onzichtbaar is.
Moge de “nieuwe liefde” ons nu en morgen inspireren, want “ik leef onrustig en onzeker, tussen de liefde en de leegte” zingt Stef Bos.
Mag het ontsteken van de Paaskaars zorgen voor Licht en Warmte hier en over de heel onrustige de wereld.
Openingslied Pelgrims van hoop
Openingsgebed psalm 145
Voor we psalm 145 gaan bidden even dit. Psalmen zijn niet allemaal even gemakkelijk. Je moet er een beetje vertrouwd mee geraken. Maar het zijn terzelfdertijd ook heel dankbare teksten. Ze geven als het ware woorden aan allerlei menselijke emoties en brengen deze voor God: vreugde en verdriet, hoop en teleurstelling, maar ook woede en zelfs wraakgevoelens.
Ze zijn geschreven tussen 1000 en 500 jaar voor Christus en het psalmenboek zoals het nu in de Bijbel staat is samengebracht in 200 jaar voor Christus.
Deze psalm, deze lofzang is toegeschreven aan David en voor de specialisten onder ons: het is een alfabetische psalm, ieder vers begint met een letter van het Hebreeuwse alfabet, van A tot Z. en ik moet toegeven ik heb iets met het alfabet.
U wil ik loven, mijn God en Koning
| 1. alef U wil ik loven, mijn God en Koning, uw Naam verheerlijken voor altijd |
| 2. bêt U wil ik prijzen iedere dag, uw Naam verheerlijken voor altijd. |
| 3. gimel De Heer is groot en alle lof waardig, zijn grootheid is niet te doorgronden. |
| 4. dalet Uw daden verhaalt geslacht aan geslacht, uw macht wordt alom verkondigd. |
| 5. hê Men spreekt van uw luister en majesteit, verspreidt de faam van uw wonderdaden. |
| 6. waw Men roemt uw huiveringwekkende macht en spreekt met ontzag van uw grootheid. |
| 7. zajin Uw minzame goedheid gedenkt men met vreugde, men juicht uw rechtvaardigheid toe. |
| 8. chêt De Heer is vol liefde en medelijden, lankmoedig en zeer goedgunstig. |
| 9. têt De Heer is bezorgd voor ieder mens, barmhartig voor al wat Hij maakte. |
| 10. jôd Uw werken zullen U prijzen, Heer, uw vromen zullen U loven. |
| 11. kaf Zij roemen de glorie van uw heerschappij, uw macht verkondigen zij. |
| 12. lamed Zij maken uw kracht aan de mensen bekend, de pracht van uw koninkrijk. |
| 13. mêm Uw rijk is een rijk voor alle eeuwen, uw heerschappij geldt voor ieder geslacht. |
| 13bis. nûn De Heer is waarachtig in al zijn woorden en heilig in al wat Hij doet. |
| 14. samek De Heer ondersteunt die dreigen te vallen, richt al wie gebukt gaat weer op. |
| 15. ajin De ogen van allen zien hoopvol naar U, Gij geeft hun te rechter tijd spijs. |
| 16. pê Gij opent uw hand voor alles wat leeft, voldoet aan al hun verlangens. – |
| 17. tsadê De Heer is rechtvaardig op al zijn wegen, en heilig in al wat Hij doet. |
| 18. qôf Nabij is de Heer voor elk die Hem aanroept, voor elk die oprecht tot Hem bidt. |
| 19. rêsj De wensen van hen die Hem eren vervult Hij, Hij hoort hun geroep en komt hen te hulp |
| 20. sjin De Heer bewaart al wie Hem bemint, maar ieder die kwaad doet verstoot Hij. – |
| 21. taw Mijn mond bezingt de lof van de Heer en alles wat leeft prijze eeuwig zijn Naam. |
We bidden de verzen van 1 tot 9 van de vertaling van Huub Oosterhuis, afwisselend de mannen en de vrouwen.
De Ene, weten wij hier in ons midden aanwezig.
Elke dag, alle dagen
eeuw na eeuw en altijd
tot in de eeuwen der eeuwen
zal ik U zingen:
dat Gij de Barmhartige zijt.
Onzienlijke, grote, niet te doorgronden,
niet te omarmen.
Zingen zal ik uw grote werken:
grondvesting van de aarde
uitspanning van de hemel.
En dat Gij vriend zijt,
lief als een man voor zijn kind,
als een vrouw voor haar liefsten:
moge dat waar zijn.
Dat Gij en niemand anders
god zijt voor deze wereld
handen die geven
ogen die zien en bewaren:
moge dat waar zijn.
Mijn ogen zien naar U uit.
U roep ik, weet U dat wel ?
Ik, met deze enige stem
en zonder stem als het moet –
beseft U dat ? Dan is het goed.
Voor U, Barmhartige,
die ik vermoed –
die ik niet voel en niet ken
die ik wel hoop dat Gij zijt,
laat mij maar zingen.
Elke dag, alle dagen
eeuw na eeuw en altijd
tot in de eeuwen der eeuwen
zal ik U zingen –
dat Gij de Barmhartige zijt.
Huub Oosterhuis
Lied Veelvormig zij de liefde (strofen 1 en 2)
Deze afscheidsrede begint met de aankondiging van een overwinning. Het uur waarin Jezus op het kruis wordt omhoog geheven is tegelijk het uur waarin Hij in glorie verheven wordt. Niettemin begint hier een harde tijd van verlatenheid voor de leerlingen. Maar door hun broeders lief te hebben met de liefde van Christus zelf, zullen zij het nieuw leven, dat de basis is van hun gemeenschap, openbaren. Wij hebben geen andere leefregel dan de Liefde.
Evangelie Johannes 13,31 – 33a 34-35
Toen Judas was weggegaan, zei Jezus: “Nu is de grootheid van de Mensenzoon zichtbaar geworden, en door hem de grootheid van God.
Kinderen, ik blijf nog maar een korte tijd bij jullie. Ik geef jullie een nieuw gebod: heb elkaar lief. Zoals ik jullie heb liefgehad, zo moeten jullie elkaar liefhebben.
Aan jullie liefde voor elkaar zal iedereen zien dat jullie mijn leerlingen zijn.”
Duiding
“Liefhebben zoals Jezus”
Hand. 14, 21-27 – Apok. 21, 1-5a – Joh. 13, 31-33a.34-35
Zoals we straks al hoorden zijn deze evangelieperikopen van Johannes een afscheidsrede.
Als iemand een speech houdt op een of ander feest of bij een afscheid zijn dat geen gewone woorden, maar trefwoorden.
Woorden die ons op de een of andere manier treffen, raken.
De afscheidswoorden van Jezus waren in die zin ook woorden die raakten, ze raakten het hart. Ze hebben de leerlingen diep getroffen.
“Kindertjes hebt elkander lief zoals ik jullie heb lief gehad.”
Rond het jaar 90 vinden we hun echo terug in het
Johannesevangelie.
Vandaag lezen we daaruit enkele zinnen.
En vooral die ene zin zal blijven hangen zijn: ”gij moet elkaar liefhebben; zoals Ik u heb liefgehad, zo moet gij elkaar liefhebben. Hieruit zullen allen kunnen opmaken dat gij mijn leerlingen zijt: als gij de liefde onder elkaar bewaart.”
Jezus legde de lat wel zeer hoog: elkaar liefhebben zoals hij heeft liefgehad! Het is al zo moeilijk als het gewoon over ‘liefde’ gaat. Over verliefdheid, over partnerschap, over vriendschap, over de liefde van een moeder of vader voor hun kinderen, over liefde voor je ouders.
Wat is daarover allemaal niet gezegd en geschreven!
Maar over al die vormen van liefde zegt Jezus in het evangelie niets.
Toch niet in detail. Jezus heeft het over wat wij ‘naastenliefde’ noemen.
En hij geeft ons daarvoor de maatstaf, de norm om ons naar te richten.
En dat is geen theorie, geen ‘lesje uit een boekje’, maar dat is hijzelf.
Hij is de maatstaf. Zoals hij heeft bemind, zo moeten we elkaar beminnen.
En die naastenliefde is voor ons ook geen woord maar een werkwoord.
cfr. Alfons Vansteenwegen.
Het gaat om ons leven met elkaar. Heel concreet. Ons leven van alledag.
De liefde moet ons leven bezielen.
Het gaat dan eigenlijk ook over al die vele vormen van liefde.
Want voor wie ben ik meer naaste dan voor mijn partner, mijn kind, mijn moeder of vader, mijn huisgenoot, mijn vriend?
Het gaat dus eigenlijk om de kwaliteit van ons hart waardoor we proberen de liefde van Jezus in ons leven zichtbaar te maken.
Dan zal men ons erkennen als ‘leerlingen van Jezus’. Als ware christenen.
Wat is er dan zo speciaal, zo typisch aan die liefde van Jezus?
Dat ze heel ver gaat. Zo ver dat je zelfs de vijand bemint!
Dat wil zeggen dat je je vijand nog als mens ziet en menswaardig bejegent.
Die liefde gaat zover dat je niet één keer maar zeventig maal zeven keer vergiffenis schenkt. Dat betekent altijd.
En als je naar het altaar gaat en plots beseft dat er iemand is die jou niet kan uitstaan, zal je terugkeren en je eerst gaan verzoenen!
Misschien heb je de woorden van de Bergrede herkend? Inderdaad.
De speciale typische liefde van Jezus vinden we in zijn Bergrede en in zijn parabels. Dus toch een ‘lesje uit een boekje’?
Ja…, maar daar blijft het niet bij.
Het leven van Jezus was de reële illustratie van die Bergrede en die parabels.
Hij heeft die met hart en ziel, met handen en voeten uitgebeeld .
En hij is er trouw aan gebleven tot in de dood.
Als we die liefde van Jezus nog wat meer specifiëren, zeggen we dat het gaat om een belangeloze en onvoorwaardelijke liefde.
Een liefde die niet gericht is op het eigen belang, het eigen geluk of welzijn, maar voor alles op het geluk, het welzijn, van de ander.
Die liefde stelt geen enkele voorwaarde.
Dat ze niet zegt: ‘Ik wil wel goed voor je zijn, op voorwaarde dat jij het ook bent voor mij.’ Of ‘als je eerst je excuses aanbiedt’.
Of ‘eerst geeft waar ik recht op heb’. Of ‘eerst zoveel euro betaalt’.
Jezus’ liefde is totaal gratuit.
Vanuit deze liefde hebben mensen pestlijders en melaatsen verzorgd.
Heeft men ‘engelengeduld’ met demente patiënten of familieleden.
Hebben mensen hun beulen niet gehaat. Denk aan Etty Hillesum.
En dan gaat het in al die gevallen niet om een soort afstandelijk medelijden vanuit een heldhaftige hoogte.
Dan gaat het echt om liefde en dat betekent: aandacht, aanwezigheid, warmte, tederheid, zorg, innigheid, trouw.
Het tegenovergestelde van hardheid, wreedheid, dwang, geweld, cynisme, onverschilligheid, bitterheid.
Als je het goed nagaat en er dieper op ingaat, zeg je: zo’n liefde…, dat is niet menselijk! En dat is ook zo. Dat is méér dan een mens kan doen.
Gaat het dan om een uitzonderlijke abnormale ‘sterkte’?
Of mogen we zeggen: daar zit iets goddelijks in?
Iets wat het louter menselijke overstijgt.
Iets dergelijks hebben de leerlingen in ieder geval ervaren in Jezus.
We kunnen het een ‘geheim’ noemen.
Het geheim van een wonderlijke, goddelijke mens!
Als we proberen ons hart te vervullen met die Jezusliefde, ontstaat er een transformatie.
Dan stappen we in een nieuw leven. (een nieuwe hemel en een nieuwe aarde)
Dan wordt eigenlijk alles anders. Ook al blijft alles hetzelfde!
Liefde is……
Geloofsbelijdenis
Ik geloof in Hem die heet ‘ik zal er zijn voor allen’. Hij is de kern, de bron van onze solidariteit,
Zijn Naam wil ik maken tot de rode draad van mijn leven.
Ik geloof in Zijn Geest
die ook vandaag mensen bezielt en aanzet om de weg te gaan van breken en delen, van recht en vrede.
Ik geloof in Jezus
het levende verzet tegen iedere uitsluiting.
In Hem heeft onze God handen en voeten gekregen.
Ik geloof dat hij niet vergeefs heeft geleefd en niet voor niets is gestorven, maar dat Hij elke dag opnieuw verrijst in mensen hier en nu.
Voorbeden
Enige, Eeuwige, die we onze Vader mogen noemen….
- Geef ons de moed om ons aan risico’s te wagen en nieuwe wegen te riskeren voor onszelf en andere mensen in onze omgeving, om onze handen vrij te maken en ons leven in de weegschaal te stellen en op onze innerlijke impulsen te vertrouwen.
Geef ons de moed om te luisteren naar het moeilijke en naar de boodschap achter een verhaal ook al is dit vermoeiend, het kan zo’ leerrijk zijn.
Lied Ga tot het einde der aarde
2 Geef ons dit jaar drie nieuwe politici, God,
eentje met de wijsheid van Mahatma Gandhi
eentje met het dappere vergevingsgezinde hart van Nelson Mandela
en eentje met de brutale dromen van Martin Luther King.
Met zijn drieën moeten we in staat zijn de wereld een nieuwe koers
te laten varen.
Ga tot het einde der aarde….
3 Wij leven in een wereld waar u afwezig lijkt,
een wereld van oorlogen en geruchten van oorlogen,
van vervuiling en vernedering,
van geweld dat diepe sporen trekt in verleden en heden, in lichaam en ziel
Heer, wij leven in een wereld waarin wij thuis, niet thuis zijn,
waarin wij niet weten of ons verleden of dit heden tot uw toekomst kan
leiden.
Geef ons toekomst.
Ga tot het einde der aarde….
– We willen vandaag paus Franciscus danken die zaadjes van verandering heeft geplant om in eenvoud ”Jezus Liefde “weer centraal te stellen.
– Wij bidden voor onze nieuwe paus Leo XIV, dat die zaadjes die geplant werden niet gebroken worden, maar kans krijgen voor “Nieuw Leven”.
Ga tot het einde der aarde….
Tafelgebed
Zoals wij woorden nodig hebben om onze geest te verrijken en daarmee onze keuzes van alle dag op een gezonde manier kunnen maken, zo hebben wij brood nodig om ons lichaam te sterken en zo geest en lichaam gezond te houden. Woorden zijn nodig om te communiceren, om contact te maken met je naasten, om een gemeenschap leefbaar te houden; daarom breken en delen we dit brood, als teken van gemeenschap en doen wij dit in naam van Jezus die ons dit heeft voorgedaan en om hem te gedenken.
Onze Vader
Laten we samen het Onze Vader biddend zingen zoals Jezus ons geleerd heeft.
Vredewens
We wensen je vrede toe om wie je bent.
Dat je lacht en huilt met alle mensen die je kent.
Dat de liefde in je hart vervulling geeft in elk van de seizoenen dat je leeft.
We delen het brood en de wijn
Laten wij nu met en voor elkaar het brood delen en de wijn drinken.
Want zo gedenken wij Jezus, die zijn leven deelde met zovelen.
Op weg naar zijn rijk van vrede is hij zo in ons midden.
We drinken en klinken op mensen en verlangens
Slotgebed en zegen
Ik weet niet wie – of wat – de vraag stelde
Ik weet niet wanneer zij gesteld werd.
Ik herinner me niet dat ik antwoordde.
Maar eens zei ik ‘ja’ tegen iemand – of iets.
Vanaf dat moment heb ik de zekerheid
dat het leven zinvol is en
dat mijn leven een doel heeft.
Dag Hammerskjöld
De Heer zal je bewaren op al je wegen en vervullen met hoop en liefde.
Maria droeg in haar schoot nieuw leven voor velen.
Laat onze gemeenschap haar gedrevenheid en moederlijke zorg verder zetten.
Maak ons gevoelig voor wat ‘kleine mensen’ groot maakt.
Laat “ik zal er zijn voor u” de rode draad zijn in ons denken, doen en spreken zoals Maria voorleefde.
Slotlied Mijn hart zingt voor de Heer: Magnificat
Bronnen
Yvonne Veugen Willems
Huub Oosterhuis
Preek van de week – Dominikanen
Afbeelding Tiberias Knokke Heist
Gemeenschapsmissaal Sint-Andries/Averbode/Postel/Tongerlo …..
Dank voor het meevieren
Marie-Alice en Odette
Liefde alles is,
is al wat wij van Liefde weten;
en ‘t is genoeg…
Emily Dickinson
