Veerviering zondag 19 november 2023
De Bergrede: “Gelukkig zij die treuren, want zij zullen getroost worden”. Mt. 5
Welkom en verontschuldigingen:
Lied: Wat de toekomst ons zal geven
Inleiding:
Lieve Veermensen
Wat een uitdaging om vandaag dit thema ter harte te nemen als we die gruwel zien van de voorbije maanden, weken en dagen in Oekraïne , Gaza, Israël en ook in Haïti.
Het maakt ons bang en machteloos.
Diepe pijn en ontgoocheling omklemt ons om wat er nog komen gaat…
Vandaag staan wij stil bij de vragen die dit tweede evangeliefragment bij ons oproepen: kunnen wij vieren rond gelukkig zijn, kunnen wij vandaag samen treuren, ons verdriet omarmen?
Kunnen we troost vinden in deze viering met deze onmenselijke werelddrama’s in onze buurt.
Hier worden we genodigd tot vrede en verbondenheid.
Hier bidden wij onze droefheid te boven, gelukkig en blij om te kunnen blijven hopen.
+ Moge de God van alle leven ons en alle vaders en moeders, zonen en dochters nabij zijn en genadig.
Power point met muziek op achtergrond
We bidden:
God, wie kent de last
die mensen soms te dragen hebben?
Wie kan hen zeggen hoe het moet?
Ook Gij zijt de zwijgende,
schep in ons genoeg minzame aandacht
en een heilige eerbied
voor het lijden van de ander…en dat van onszelf.
Wees ons nabij.
“Lied van Kris Gelaude beluisteren: “Wie anders zou de hemel dragen”.
Bezinning: “Gelukkig zijn is (ook) verdriet toelaten”.
Eerste stap:
Gelukkig zijn en verdriet hebben, begint met het toelaten van verdriet bij jezelf.
Hoe ga ik om met verdriet?
“Er zijn zovele verdriet-en en verdrietjes….zei iemand aan mijn telefoon”.
Verdriet om afscheid van een geliefde, om een kind dat lijdt of je verlaat, om een ondergestroomd huis.
Verdriet om een gestrand huwelijk, treurnis om jobverlies, einde van een carrière, om oorlog en dood.
Verdriet doet wenen.
Maar we leerden onze tranen te bedwingen, zelfs te onderdrukken. Zo zit ons hart soms vol met gestolde tranen om verdriet en gevoelens die niet getoond, besproken mochten of mogen worden. Toch is huilen een vitale noodzaak. Want “Tranen wassen de ziel”.
We geven daarmee immers een signaal aan van behoefte om aandacht. Dat mag! Alhoewel. Wordt dat signaal afgewezen staan we pas echt in de kou. En voor ik het besef kruipt die kou in mijn ziel en maak ik er een gewoonte van om verdriet te verbijten of te sussen. Ik kan er gevoelloos en hard door worden, we sluiten ons af en we stagneren innerlijk.
Wij nuchtere westerlingen staan ook heel veraf van de soms uitzinnige rouw bij andere volkeren, (kijk nu naar de moeders en vaders in GAZA).
Wij klampen ons liever vast in het verborgene (niemand hoeft mij zo te zien!)… of in beslotenheid van een persoonlijke ontmoeting of in een therapie.
Gelukkig is er tegenwoordig een groeiend besef om pijn wel toe te laten. Echte zelfcompassie is zorg, is mededogen, begrip voor eigen pijn en geen narcistisch slachtofferschap waarin ik mij sentimenteel kan wentelen. In Vlaanderen werden al 300 stilteplekken gecreëerd om te rouwen.
Moeilijkheden hebben behoort onlosmakelijk bij het leven. Wij ervaren onze beperktheid.
We hebben niet alles, we kunnen niet alles, ook onze kinderen niet. We zien dat we niet geworden zijn die we wilden en konden zijn. Dekken we dat toe of lopen we er van weg?
We moeten willens nilles afscheid leren nemen van: dromen, illusies die we maakte over onszelf, onze toekomst, graag gezien worden, samen oud kunnen worden, het geleefde leven.
In het Boeddisme zegt men:
“Iedereen weet dat als je voor lijden wegloopt , je geen kans heb te ontdekken welk pad je moet nemen om er uit te geraken. Omarm je lijden en kijk diep naar de aard er van”.
Kristien Verhellen maart 2016 schrijft:
“Je kan niet kiezen wat je overkomt maar je wel kiezen wat je er mee doet”
P. Coelho zegt dit:
“Je kunt geluk vinden in het donker.
Je moet er alleen aan denken
om op tijd het licht aan te steken”.
Dat is de tweede stap:
je laten raken door het verdriet van anderen kan misschien zo’n lichtje zijn.
Ben ik bereid om het verhaal te horen van mensen die zich verpletterd voelen?
Is het gebeurd dat ik iemand heb overgelaten aan zichzelf?
Henri Nouwen priester-monnik zegt:
“Ik besefte dat genezing pas kan beginnen
als we ons verdriet en lijden niet geïsoleerd zien,
maar verbinden met het lijden van alle mensen,
ja van heel de schepping”.
In de mate ik mijn verdriet toelaat kan ik gelukkig worden door meer open te staan voor nieuwe ervaringen, het ontdekken van of openstaan voor het verdriet van de ander, voor het kwetsbare in mij, in anderen, de stilte.
Maar hiertegenover staan andere ervaringen!
Zovelen die een geliefde verloren weten, merkten hoe ze gemeden werden door anderen.
Er kwam geen bezoek van de zovelen die beloofden te komen.
Soms maken gesprekspartners of vrienden zich snel uit de voeten. Of figuurlijk of letterlijk vallen ze in slaap zoals de leerlingen van Jezus toen hij hen “dodelijk bedroefd” had gesmeekt “Blijf hier met mij waken.”
Het waren wel mannen en velen onder hen blijken het dubbel zo moeilijk te hebben met de confrontatie van lijden, afscheid nemen van succes en illusies, van machts-en aanzienverlies, de dood.
Rouwenden hebben de indruk dat ze niet mogen rouwen. In deze maakbare wereld blijkt geen plaats te zijn voor verdriet.
Wie eenmaal kan rouwen om eigen pijn, ze erkent en ze accepteert, er over praat, diens hart gaat gemakkelijker open. Het is alsof de steen wegrolt en zijn hart verandert.
Ezechiël zei het : ” Een nieuw hart zal ik u geven. Het hart van steen zal ik uit u verwijderen;” Verdriet is liefde kans geven.
Dat “nieuwe hart”, wordt ons innerlijk kompas.
Het vraagt dat wij ons ten diepste laten raken door het verdriet van anderen, kunnen mee-wenen en bijblijven.
Dat leerde ons immers de grenzeloze liefde van de rabbi uit Nazareth:
hij was altijd bij de zieken, de uitgestotenen, de zwakken.
Hij was solidair tot in zijn dood met verworpenen.
“Alleen als ik mij laat raken en vermurwen door de constante pijn van mensen ontworstel ik mij aan de “mondiale onverschilligheid” zegt Paus Franciscus die op Lampedusa aan zijn toehoorders vraagt: “Wie van ons heeft er vandaag gehuild om deze mensen op de boot”?
Wie heeft vandaag gehuild om de doden in Gaza en Israël?
Als mijn hart niet langer van steen is heb ik me ook bevrijd van het verplichte “keep smiling” van deze samenleving. Maar dan word ik ook een vreemdeling in mijn wereld van vandaag.
Ik ben een naïeveling. De mededogenloosheid, onverschilligheid van veel rijken en machthebbers is immers zeer groot. Ze doet niet onder voor die van in de tijd van Jezus.
Treurenden zullen getroost worden.
In de omarming van verdriet schuilt troost.
Zahra uit Afghanistan nu in Eisden, werd 49 jaar en het was tijd om haar te bezoeken.
Even bijpraten. Met haar pijnlijke knieën van de reuma samen onder een lekker warm fliesje.
Alle leed om haar afgezonderde opgesloten familie in Afghanistan, ze mist de vriendschappen in het Genkse, haar 5 jongens en dochters zoeken om hun huwelijksrelaties in stand te houden doorheen de cultuurverschillen, het geluk om haar eerste twee kleinkinderen mocht ik met haar delen. Vertellen en tranen kregen vrije loop.
Enkele uurtjes in een vrije warme omgeving deden wonderen, ook bij mij:
“Ik voel geen pijn meer Annie, jouw liefde en vriendschap geneest me, wanneer kom je terug”??.
En ik rijd gelukkiger naar huis.
JEZUS zegt “Treurenden zullen getroost worden”.
Verdriet delen maakt stilaan een beweging in mij los die al een troost op zich is.
Ik ben een lichtje aan het aansteken.
Als we durven leven met een open, niet stenen hart komen we dichter bij onze ware natuur die groter en mooier is dan we zelf kunnen voorstellen. Zo groeien we ook dichter naar elkaar. Alleen in verbondenheid kan er een positieve omwenteling komen naar meer levenskwaliteit en welzijn voor onze planeet en zijn bewoners. Veel dichter bij gelukkig zijn kan een mens niet komen.
Daarin ligt precies het troosten van treurenden. Nabijblijvend krijgen we de kans om de deur naar liefde, schoonheid vertrouwen in ons te openen.
Zo alleen komt het koninkrijk Gods waar Jezus herhaaldelijk over spreekt maar dichterbij.
Dit is religieuze taal die wij gebruiken om aan te geven welk processen zich in onszelf en ook in het bewustzijn van de mensheid moeten voltrekken.
Kan dat vandaag wel? In de Westhoek, tussen onze politieke leiders, in Oekraïne, Haïti in Gaza en Jeruzalem.
Is het niet te actueel of misschien te naïef of te hard om vandaag in deze toestand van onze wereld te zeggen dat lijden en dood, pijn en verdriet misschien toch de motor kunnen zijn in een ontwikkeling van bewustwording? Op weg naar volgende fasen van genadig zijn, vrede en onderhandelingen?? Durven we dit geloven en hopen?
Kan het misschien toch een bron van liefde zijn of worden ??
“Gelukkig zij die hun verdriet met vallen en opstaan leren aanvaarden en open komen voor het verdriet en het lijden van anderen.
Zo groeit een Goddelijk Rijk , waar liefde en troost in mensen zichtbaar wordt“.
Stilte en muziek
Vrije voorbeden en lichtjes plaatsen.
We gedenken mensen die gestorven zijn.
Of mensen die ons gebed en onze omarming vandaag nodig hebben.
Ieder die wil kan een lichtje aansteken en naar voor gaan of doorgeven om op de tafel te plaatsen.
Bij het einde zingen we de acclamatie Ubi Caritas
Tafelgebed:
V. Wij danken U, God,
voor mensen die kunnen delen,
die anderen een menswaardig bestaan verzekeren en hun huis gastvrij openstellen.
A. Wij danken U, God,
voor mensen die kunnen luisteren naar het leed van anderen,
die wonden genezen door de pijn te helpen dragen,
voor mensen die kunnen troosten.
V. Wij danken U, God,
voor mensen die rust en stilte brengen,
die oog hebben voor kleine dingen.
A. Wij danken U, God,
voor mensen die hongeren naar gerechtigheid,
die lijden omwille van het onrecht dat anderen wordt aangedaan.
V. Wij danken U, God,
voor mensen die mild zijn in hun oordeel,
die eerbied hebben voor het leven,
die hun hart openen voor vergeving en verzoening.
A. Wij danken U, God,
voor mensen die zuiver zijn in hun bedoelingen,
die oprecht zijn in hun woorden
en trouw blijven aan hun vrienden,
vooral in dagen van pijn en verdriet.
V. Wij danken U, God,
voor mensen die zich spiegelen aan de levenswijze van Jezus,
die de Weg, de Waarheid en het Leven is,
en willen leven en doen zoals Hij.
V. Toen Hij die laatste avond met zijn vrienden aan tafel zat
gaf Hij hen en ons een eenvoudig teken
Het brood dat Hij brak is teken van zijn gedeelde en gebroken leven.
Vandaag delen wij het brood,
een teken van onze verbondenheid met Jezus, met elkaar
en met alle mensen waar ook ter wereld die treuren en verdrietig zijn.
Brood wordt doorgegeven.
De wijn die hij zegende is teken van een nieuwe en eeuwige verbinding.
Vandaag drinken wij de wijn.
En bidden tot u: Verander ons hart, door elkaar niet uit de weg te gaan,
geef ons de kracht om ons te laten raken en elkaar te zoeken in vreugde en verdriet .
Wijn wordt doorgegeven
Verbonden met elkaar zingen we met de woorden van Jezus: Onze Vader
In deze tijd, kunnen we niet genoeg bidden opdat Gods Vrede over ons allen komt.
Vredeslied “Sjaloom” (3 x afwisselend Vrouwen – mannen – samen)
Bezinning na de communie:
“Gelukkig dat er iemand weent
en weet heeft van het vele leed.
Waar ieder hart wel lijkt versteend,
gelukkig dat er iemand weent.
Gelukkig dat er iemand ziet en niet
de hel ontkent, verzwijgt, vergeet.
Gelukkig dat er iemand weent
en weet heeft van het vele leed”.
Hein Stufkens
Slotlied: Ga dan op weg
Mededelingen
Mandje
Bronnen:
– “De grondwet voor Geluk. De universele wijsheid van de Bergrede” Hein Stufkens
– “Alles danst” Nieuwe verzen Hein Stufkens
– “Gelukkig leven. De Bergrede als levenskunst” Anselm Grün
De viering werd gemaakt door Griet en Annie.
Met dank aan de helpende handen achter de schermen van HET VEER
